Rozpowszechnianie idei współpracy międzynarodowej wśród dzieci i młodzieży przyczynia się do budowania wzajemnego zrozumienia, a dzięki temu do zachowania pokoju na świecie. Takie założenie legło u podstaw stworzenia, w 1953 roku, programu Szkół Stowarzyszonych UNESCO. Przystąpiły wówczas do niego 33 szkoły ponadpodstawowe w 15 krajach. Dziś w programie uczestniczy 8500 instytucji oświatowych z 180 krajów, począwszy od przedszkoli, a skończywszy na placówkach kształcenia nauczycieli. Polskie szkoły przystąpiły do tego programu w 1956 roku. Uczestnictwo w programie Szkół Stowarzyszonych UNESCO łączy się z moralnym zobowiązaniem do podejmowania wszelkich działań promujących kulturę pokoju i wzajemnego międzynarodowego zrozumienia.

Logo sieci Szkół Stowarzyszonych UNESCO składa się z połączonych symboli: otwartej książki (edukacja), której strony oznaczają również rozpostarte skrzydła gołębia (pokój) oraz glob ziemski (dialog kultur).

Szkoły Stowarzyszone UNESCO są zobowiązane:

Realizować podstawowe cele, zapisane w Akcie Konstytucyjnym UNESCO, planując swoje działania w oparciu o cztery filary edukacji, przedstawione w raporcie Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku (Raport Delors’a): uczyć się, aby wiedzieć – czyli zdobywać narzędzia rozumienia; uczyć się, żeby działać – mieć świadomość oddziaływania na środowisko i wykorzystywać tę możliwość; uczyć się, aby żyć wspólnie – być aktywnym członkiem grupy, społeczeństwa, umieć współpracować; uczyć się, aby być – rozwijać swoją osobowość, uczyć się osobistej odpowiedzialności.

Włączać się w realizację Milenijnych Celów Rozwoju, które państwa członkowskie ONZ zobowiązały się osiągnąć w ramach Projektu Milenijnego ONZ

Twórczo traktować swój udział w programie Szkół Stowarzyszonych UNESCO i raz w roku informować komitet narodowy UNESCO o realizowanych programach i podejmowanych inicjatywach.