Adam Mickiewicz

Urodził się 24 XII 1798 w Zaosiu lub Nowogródku. Już w wieku 11 lat zaczął pisać wiersze,a po ukończeniu w 1815 nowogródzkiej szkoły powiatowej studiował na Wydziale Literatury Uniwersytetu Wileńskiego.
Był jednym z założycieli Towarzystwa Filomatów (1817), w którym skupiali się młodzi pisarze.

Filomaci i filareci czytali mnóstwo książek i to biegle w kilku językach: polskim, łacińskim, rosyjskim, francuskim,
a później i niemieckim.
W latach 1819-1823 pracował jako nauczyciel literatury, historii i prawa w powiatowej szkole w Kownie. Latem 1820 roku zawitał do Tuhanowicz, do majątku Wereszczaków, gdzie poznał swą wielką, romantyczną i nieszczęśliwą miłość – Marylę W. (wiążą się z nią m.in. IV część Dziadów, Upiór, liryki Do M***). W wyniku śledztwa przeciwko tajnym stowarzyszeniom młodzieży został aresztowany wraz z przyjaciółmi i osadzony w więzieniu w klasztorze bazylianów wileńskich.

Na początku listopada 1824 opuścił Wilno i za udział w tajnych stowarzyszeniach i propagandę patriotyczną został skazany na podjęcie pracy nauczyciela w centralnych guberniach Cesarstwa Rosyjskiego jednak ze względów politycznych nigdy tej pracy nie podjął.
Po opuszczeniu Litwy jesienią 1824 r. przebywał trzy miesiące w Petersburgu, pojechał do Odessy (marzec – listopad 1825)
i na Krym w towarzystwie m.in. K. Sobańskiej, z którą nawiązał romans.

W latach 1825-1828 mieszkał w Moskwie (Sonety, Konrad Wallenrod). 27 V 1829 wyjechał z Rosji, a podróż po Europie (Berlin, Drezno, Praga, Weimar, Bonn, Wenecja, Florencja) doprowadziła go do Rzymu, gdzie przybył w listopadzie 1829.
W lipcu 1830 pojechał do Genewy, gdzie poznał Krasińskiego i zwiedził Szwajcarię. W połowie grudnia 1830, w Rzymie,
do poety dotarła wieść o wybuchu powstania, lecz dopiero w sierpniu 1831 (jadąc przez Paryż, Lipsk i Drezno) dotarł Mickiewicz do Wielkopolski, gdzie się zatrzymał. Okres od marca do czerwca 1832 spędził wraz z falą emigrantów w Dreźnie. Przy końcu lipca 1832 przybył do Paryża, który odtąd – z mniejszymi czy większymi przerwami – był jego drugą, acz nielubianą, ojczyzną (Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego, Poezje, t.4, tu: III część Dziadów oraz Dziady części III Ustęp; Pan Tadeusz 1834, tłumaczenie Giaura Lorda Byrona 1835, Poezje, t.8 – 1836). Brał udział w życiu emigracji, lecz z żadną polityczną opcją się nie związał, a zrażony sporami i waśniami, myślał o życiu zakonnym (w 1834 założył z przyjaciółmi Towarzystwo Braci Zjednoczonych – zalążek późniejszego Zakonu Zmartwychwstańców).

W lipcu 1834 ożenił się z Celiną Szymanowską (mieli 6 dzieci). Od jesieni 1839 do wiosny 1840 wykładał literaturę łacińską
w Lozannie. Od grudnia 1840 do maja 1844 prowadził kurs literatury słowiańskiej w College de France w Paryżu. W lipcu 1841 poznał Towiańskiego i z niebywałą żarliwością stał się rzecznikiem Sprawy i naczelnikiem paryskiego Koła Towiańczyków. Po rozłamie założył w 1846 własne Koło, którego pracom przewodził w 1847.

W 1848 zorganizował we Włoszech Legion Polski. W marcu 1849 założył i redagował w Paryżu dziennik polityczny
„La Tribune des Peuples” (15 III-13 IV, 1 IX-10 XI), gdzie ogłosił blisko dziewięćdziesiąt artykułów. W 1852 rozpoczął pracę w Bibliotece Arsenału, a we wrześniu 1855 wyjechał do Turcji z misją mającą wesprzeć formowanie polskich legionów do walki z Rosją w wojnie krymskiej.

Umarł w Stambule 26 XI 1855 i pozostawił olbrzymi spadek dla narodu, w postaci pięknych i ponadczasowych ballad
i liryków, np. Oda do młodości – 1820, Kowno; Pan Tadeusz, Konrad Wallenrod i wiele wiele innych na czele z Pieśnią Filaretów, będącą hymnem naszego liceum.